Niesamowite zdjęcie z dnia 4 października 1939 roku – willa „Julisin” Werthaimów na Królewskiej Górze zajęta przez niemieckich żołnierzy.

Willa rodziny tragicznie doświadczonej wojną - konfiskata willi przez Niemców w pierwszych miesiącach wojny, straszliwe doświadczenia kraju a przede wszystkim śmierć żony, Julii, śmiertelne skatowanej przez gestapo, przekroczyły wytrzymałość Gustawa Wertheima, który w 1939 roku popełnił samobójstwo.

A tak wspomina wizytę w Julisinie w pierwszych dniach wojny Monika Żeromska:
„Nasz pobyt w Konstancinie coraz jest trudniejszy. Niewiele wiemy w gruncie rzeczy, co się dzieje w Warszawie, wszyscy są tam, a my tkwimy w domu, na tarasie albo w ogrodzie, dzień i noc słuchając nieba, czy znów odezwie się tym strasznym pulsowaniem. Mama jest roztrzęsiona, ale to dziwne, nie przelotami czy dalekim bombardowaniem, ale ciszą, czekaniem, nadsłuchiwaniem, zmyłkami słuchu, który nam podaje fałszywe głosy z nieba.
Przychodzi do nas pan Gustaw Wertheim, sąsiad z Królewskiej Góry. Nie tak dawno zbudował sobie tam wspaniałą willę z rosarium, basenami i głębokimi podziemiami, w których miał dotąd bar, pokój myśliwski i inne snobistyczne pomieszczenia, a teraz zamienia te swawole na schrony. Przyszedł, wiedząc o rękopisach, zaproponował ukrycie ich w tych właśnie piwnicach. Poprosił, żebyśmy wieczorem przyjechały do nich te piwnice zobaczyć. Jego samochodem ze zgaszonymi światłami pojechałyśmy na Królewską Górę. Nagle parę godzin jak z innej sztuki. Ciepła noc, pełnia księżyca, przepięknie urządzony salon muzyczny, ciemny, bo drzwi otwarte na pachnący ogród, światło księżyca wlewa się do wnętrza i cudowna muzyka. "Trio" Schuberta, znakomicie nagrane. Nikt nic nie mówi, tylko siedzimy i słuchamy, i patrzymy na to przepięknie urządzone wnętrze, gdzie lśnią się, złocą i srebrzą słabo rozmaite śliczne przedmioty. Jakaś ofiarowana nagle łaska ciszy i muzyki.
Ale mama wychodząc prosi pana Wertheima, żeby nas jutro rano zabrał autem do Warszawy. Choć trochę, parę godzin, chce tam pobyć, nie może znieść siedzenia w Konstancinie. Mamy z nim jechać rano i albo wrócić wieczorem, albo zostać w domu na Brzozowej. Po drodze do Warszawy pierwszy raz widok zbombardowanego domu na skarpie koło kościółka na Ursynowie. W dachu z czerwonych dachówek czarna okrągła jama jak otwarte usta, przedziwny obraz gwałtu.”



[www.facebook.com]

Jest prośba!
Na wrześniowe Otwarte Ogrody szykuję wystawę zdjęć niemieckich z czasów II wojny wykonanych na terenie Konstancina-Jeziorny. Trochę się już ich zebrało, ale jeśli macie jeszcze jakieś w swoich zbiorach, bądź wiecie kto może takowe posiadać, proszę o informację!

"Nawet to, co najbardziej przypadkowe, jest w ostatecznym rachunku koniecznością."

Dziś przedstawię niesamowitą historię człowieka którego los wplątał w światową historię. Zdzisław Kadlewicz trafił do pobliskich Chylic, odwiedzając brata który po II Wojnie Światowej osiadł w jednym z tutejszych domostw. Tu też młody Zdzisław bywał, a w pobliskim Liceum Ogólnokształcącym w Piasecznie zdobył świadectwo maturalne. Jego niespokojna natura skierowała go następnie do szkoły lotniczej w Dęblinie. Gdy nadarzyła się tylko okazja, uciekł z komunistycznej Polski i trafił do USA. Tam z kolei szybko trafił do armii - służył w jednostce specjalnej Zielone Berety (US Army Special Forces ). Gdy USA mocniej zaangażowały się w wojnę wietnamską, Zdzisław Kadlewicz został wysłany na tamtejszy front. Zginął w Wietnamie 29 czerwca 1969 roku. Został uhonorowany srebrną gwiazdą.

W latach 90-tych do rodziny w Polsce zgłosiła się wdowa po Zdzisławie Kadlewiczu, Amerykanka, przekazując kopię dokumentów, fotografie oraz tę zapomnianą historię.

typy chat włościańskich - 1909 r

Zazwyczaj zdjęcia z początku XX wieku dotyczą willi Konstancina i Skolimowa. Trudno spotkać zdjęcia zabudowań wiejskich z Jeziorny i okolic - ich właściciele nie mieli aparatów, a dziennikarzy ten obszar nie interesował. Na szczęście kilka fotografii zostało wykonanych w 1909 roku na potrzeby artykułu o rodzajach pokryć dachowych. Dzięki temu możemy zobaczyć jak bardzo zmieniły się obszary wiejskie na terenie naszej gminy. Udało mi się ustalić tylko jedną lokalizację, więc jeśli macie jeszcze jakieś typy, dodawajcie je w komentarzach

[www.facebook.com]

Jakie ładne, później (dużo później) przyszła moda na klocki z modnego wówczas "siporeksu".
Na szczęście teraz ta moda minęła i nawet właściciele klocków starają się jakoś przerobić np. zmieniając płaski dach

Narodowe Archiwum Cyfrowe wydało już czwarty monograficzny album poświęcony polskim fotografom, których archiwa NAC od lat digitalizuje i udostępnia. Tym razem publikacja poświęcona została Henrykowi Poddębskiemu zajmującemu się tzw. fotografią krajoznawczą. Każdy kto przeglądał międzywojenne przewodniki po Polsce, kojarzy charakterystyczne kadry podpisane "fot. H.Poddębski". Poddębski często bywał w Konstancinie i Skolimowie, jego fotografie Tabity, Jeziorki i innych miejsc przewijają się na pocztówkach i w przewodnikach. Ciekawe dwa zdjęcia, niepublikowane dotychczas, znajdziemy w w/w albumie poświęconym fotografowi. Jedno przedstawia plażę nad Jeziorką w Skolimowie, drugie zaś samego Henryka Poddębskiego z żoną Stanisławą na tle skolimowskiego parku w 1918 r.

Niestety fotograf wojny nie przeżył. Wywieziony z miasta 12 września, w czasie trwania Powstania Warszawskiego, do niemieckiego obozu koncentracyjnego Dachau, a następnie do obozów Natzweiler i Vaihingen, zmarł 4 marca 1945 roku23. Symboliczny grób znajduje się na cmentarzu Powązkowskim
w Warszawie.

Album w formie PDF jest do pobrania na stronie NAC
[www.nac.gov.pl]

rzeka Jeziorka w Skolimowie


Henryk Poddębski z żoną Stanisławą, Skolimów pod Warszawą, 1918 r

Grudzień 1981, Konstancin-Jeziorna.
Żłóbek bożonarodzeniowy, przy którym dzieci składają w darze zabawki - broń.
Fot. Tomasz Tomaszewski, zbiory Ośrodka KARTA





[www.facebook.com]

W latach 90-tych ubiegłego wieku w polskich miastach i miasteczkach pojawił się nowy rodzaj biznesu - zaczęły funkcjonować wypożyczalnie kaset video. W przeciągu 20 lat było ich co najmniej kilka, sam pamiętam następujące lokalizacje:
Kopernika 3 (w przyziemiu)
Wilanowska 12 (w przyziemiu)
Sobieskiego 1
Sobieskiego 6
Sobieskiego 6A.
Najdłużej funkcjonowała wypożyczalnia przy Sobieskiego 6A (nad Borlenem), najkrócej chyba ta przy Kopernika 3. Wiele z nich ratowało się dodatkowym biznesem - przy Sobieskiego 1 funkcjonował dodatkowo sklep (choć już nie pamiętam co można było tam kupić), a przy Wilanowskiej 1 drugą salę zajmował salon gier.
Niestety nie pamiętam już żadnych nazw tych wypożyczalni - może ktoś z was wydobędzie je z zapomnienia? Proszę także o przypomnienie innych lokalizacji wypożyczalni, bo na pewno były jeszcze w innych miejscach naszej gminy.
Powyższe zdjęcie z lat 90tych przedstawia wnętrze wypozyczalni przy Wilanowskiej 12 (obok, na piętrze, był sklep Ufo)

(zdjęcie z moich zbiorów)



[www.facebook.com]

Była jeszcze w Skolimowie przy ul. Prusa, nie pamiętam numeru w tym budynku była kiedyś poczta, a lokalu gdzie zadomowiła się wypożyczalnia była księgarnia

W Jeziornie , przy TAXI, teraz jakiś sklep z pamiątkami

N



Zmieniany 1 raz(y). Ostatnia zmiana 2018-02-27 13:27 przez Krzysiek.

http



Zmieniany 1 raz(y). Ostatnia zmiana 2018-02-27 13:28 przez Krzysiek.

Ciekawe zdjęcie kościoła w Skolimowie pochodzące z 1905 roku. Zdjęcie o tyle rzadkie, że widoczny na nim kościół nie posiadał jeszcze drugiej wieży. Kościół został wybudowany w 1904 roku, jednak poświęcenie i oddanie do użytku wiernych nastąpiło dopiero w 1905 roku. Początkowo była to utrzymana w neogotyku jednonawowa kaplica którą zdobiła usytuowana niesymetrycznie do korpusu strzelista kunsztownie wykończona wieża. Budynek był kilkakrotnie modyfikowany – w 1910 roku właściciel skolimowskiej willi „Wersal” Teodor Gwizdalski ufundował drugą wyższą wieżę kościoła, a 6 września 1936 roku powiększona o fronton i dwie nawy boczne świątynia została konsekrowana przez arcybiskupa warszawskiego Stanisława Galla.



[www.facebook.com]

[www.facebook.com]

Zaproszenie na odczyty Stowarzyszenia Przyjaciół Twórczości w Skolimowie-Konstancinie, druk z ok 1963 r, na papierze z Fabryki Papieru w Jeziornie.
Stowarzyszenie działało zaledwie kilka lat, do ok 1965 r, szerząc kulturę na terenie ówczesnej gminy Skolimów (dokument przekazała A.H.).

Fragment protokołu z ogólnego zebrania członków Stowarzyszenia z 1962 r:
„Myśl założenia stowarzyszenia powstała jeszcze w 1958 roku wśród miejscowych artystów i naukowców […] Pierwsze zebranie organizacyjne odbyło się w listopadzie 1959 r. […] Głównym celem naszego stowarzyszenia było i jest grupowanie ludzi pracujących twórczo w różnych dziedzinach życia, głównie artystycznych i naukowych dla wspólnej wymiany myśli i doświadczeń, aby upowszechniać kulturę i jej przejawy na terenie Skolimowa-Konstancina, miejscowości bardzo jeszcze pod tym względem pokrzywdzonych, mimo ze znajdujących się niemal na przedmieściu stolicy […] Przed rokiem SPT nawiązało kontakt ze Szpitalem Chirurgii Kostnej w Konstancinie celem współdziałania przy organizowaniu warsztatów rzemiosła artystycznego […] Poza tym urządziliśmy na terenie szpitala w sierpniu 1961 r. całodzienne spotkanie kalekich dzieci z młodzieżą artystyczną ASP […] Odbył się w świetlicy w Jeziornie odczyt Krzysztofa Henisza i Zygmunta Madejskiego ,,o sztuce nowoczesnej'' który zgromadził sporo osób i wywołał żywą dyskusję. Nawiązaliśmy współpracę z Fabryką Papieru ,,Mirków”. Powierzono nam prace artystyczne przy urządzaniu świetlicy dla młodzieży w hotelu robotniczym i współudział przy układaniu planu imprez i prelekcji. Przeprowadziliśmy wiele konsultacji malarzy zawodowych z amatorami […] W maju b.r. [1962-K.O.] wraz z grupą ,,Zalesie” zorganizowaliśmy wspólnie wystawę plastyczną na tamtym terenie […] Podejmując zadania podniesienia kultury na wsi współdziałaliśmy z telewizją i wytwórnią mebli w zorganizowaniu filmu o racjonalnym urządzeniu wnętrza domu chłopskiego na wsi Podłęcze pod Górą Kalwarią […] Szereg mebli miejscowa ludność od razu zakupiła, jako wygodne i praktyczne, i rozpoczęto przestawiać wnętrza według usłyszanych wniosków. Pierwsze ziarno zakiełkowało”



[www.facebook.com]

Głośno ostatnio o obiektach upadłego ośrodka konferencyjnego w Chylicach. Przypominam że teren wraz z budynkami ma zostać zlicytowany. Szczególną uwagę przykuwa przedwojenna willa z lat 20-tych, która już teraz stopniowo doprowadzana jest do ruiny.
Chciałbym zwrócić uwagę na jeszcze jeden ciekawy obiekt znajdujący się na w/w terenie – olbrzymią halę konferencyjną wybudowaną w latach 50-tych XX wieku. Ośrodek należał wówczas do Związku Zawodowego Pracowników Budownictwa. Hala przykryta została łupiną beczułkową bez przepon czołowych, 18x28 metrów, o strzale 2,2 m i grubości łupiny 7 cm! Podobne przykrycie wykonane dla fabryki kauczuku w Brynnawar uznane zostało za przykład klasyczny w zakresie konstrukcji budowlanych. Jak duże było to wówczas osiągnięcie w polskiej inżynierii budowlanej niech świadczy fakt że hala w Chylicach była tematem jednego z referatów na konferencji PAN w 1955 roku.
Lata 50-te i 60-te w architekturze to rozwój w zakresie nowoczesnych konstrukcji łupinowych, w naszej gminie mieliśmy 3 ciekawe przykłady łupin z tego okresu – hala w Chylicach, dach Białego Domu w Konstancinie oraz znacznie skromniejsza łupina – wejście do nieistniejącego już szpitala kardiologicznego przy ul. Uzdrowiskowej. Jaki los czeka halę w Chylicach - czas pokaże.

na zdjęciu hala w latach 50-tych oraz obecnie



[www.facebook.com]

Dziś obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Ochrony Zabytków. Nie zamierzam więc marudzić o wyburzeniach i dewastacjach, tylko przypomnę pozytywną realizację odbudowy. Pensjonat "Odpoczynek" w Skolimowie, przez wiele powojennych lat doprowadzany do degradacji, w latach 90-tych w zasadzie grzyb, sypiące się ściany, zalane piwnice i resztki architektonicznych detali świadczących o dawnym pięknie willi. Wtedy byłem pewien że nie ma dla niej ratunku. A jednak znalazł się inwestor który wiernie odtworzył bryłę tego wyjątkowego pensjonatu. Oby więcej takich pozytywnych przypadków - czego życzę tutejszym zabytkom!

Na zdjęciu willa Odpoczynek - stan na ok 2001 r, zdjęcie autorstwa Zdzisława Skroka



[www.facebook.com]

Wszyscy zainteresowani pewnie już wiedzą, ale tylko dodam, że wrócił w normalnej funkcjonalnej formie Serwis Zdjęciowy:

[fotografia.okolicekonstancina.pl]

Trzynaście i pół tysiąca zdjęć, ale będzie więcej. Z czasem

---

Wszystkie wypowiedzi na licencji CC-BY-ND.