polityka historyczna, to elastyczne dostosowywanie przeszłych zdarzeń do bieżących trendów społeczno-kulturowych. Tak, jak nie ma obiektywnych kolorów (które są złudzeniem ludzkiego oka), tak nie ma przeszłych faktów, są jedynie ich aktualne interpretacje. W okresach burzy i naporu p. historyczna przybiera postać p. histerycznej, a w skrajnych okresach - histopatologicznej. Stosuje się wtedy histoktomię, czyli wycięcie niewygodnych faktów, zwanych artefaktami. W okresach leniwych miejsce p. historycznej zajmuje kreatywna polityka przyszłości, tworząca fakty, które dopierą się zdarzą